62 વર્ષની સેવા પછી MiG-21 લઇ રહ્યું છે વિદાઈ, શા માટે તેને કહેવામાં આવે છે કાળ
ભારતીય વાયુસેના સપ્ટેમ્બરમાં રશિયન બનાવટના મિગ–૨૧ ફાઇટર જેટને નિવૃત્ત કરશે. ભારતીય વાયુસેનામાં લગભગ ૬૨ વર્ષ સેવા આપ્યા બાદ, મિગ–૨૧ને ચંદીગઢ એરબેઝ ખાતે એક ખાસ સમારોહમાં વિદાય આપવામાં આવશે. મિગ–૨૧ને ૧૯૬૩માં વાયુસેનામાં સામેલ કરવામાં આવ્યું હતું. આ વિમાને ૧૯૬૫, ૧૯૭૧, ૧૯૯૯ અને ૨૦૧૯ના તમામ મોટા લશ્કરી ઓપરેશન્સમાં ભાગ લીધો છે.
આ ફાઇટર જેટનો ભૂતકાળ શું છે?
મિગ–૨૧ એક હળવા સિંગલ પાયલટ ફાઇટર જેટ છે. ભારતીય વાયુસેનાએ સૌપ્રથમ ૧૯૬૦માં મિગ–૨૧ વિમાનને તેના કાફલામાં સામેલ કર્યું હતું. સોવિયેત રશિયાના મિકોયાન–ગુરેવિચ ડિઝાઇન બ્યુરોએ ૧૯૫૯માં તેનું ઉત્પાદન શરૂ કર્યું હતું. આ વિમાન ૧૮ હજાર મીટર સુધીની ઊંચાઈએ ઉડી શકે છે. તે હવામાં પ્રહાર કરતી મિસાઇલો અને બોમ્બ વહન કરવામાં સક્ષમ છે.
તેની મહત્તમ ગતિ 2,230 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક એટલે કે 1,204 નોટ (માચ 2.05) સુધી હોઈ શકે છે. 1965 અને 1971 ના ભારત–પાક યુદ્ધમાં MiG-21 વિમાનનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. 1971 માં, ભારતીય MiG એ ચેંગડુ F વિમાનને તોડી પાડ્યું (આ પણ MiG નું બીજું એક પ્રકાર હતું જે ચીન દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું).
તેને ફ્લાઇંગ કોફિન કેમ કહેવામાં આવે છે?
આ વિમાન રશિયા દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે પરંતુ તેમાં ઘણી ખામીઓને કારણે તે ક્રેશ થાય છે. આ વિમાન 1985 માં રશિયા દ્વારા નિવૃત્ત કરવામાં આવ્યું હતું. અફઘાનિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશે પણ આ વિમાનને નિવૃત્ત કરી દીધું છે. ખરાબ રેકોર્ડને કારણે, આ વિમાન માટે ઘણા ઉપનામો બનાવવામાં આવ્યા છે, તેને ‘વિધવા નિર્માતા’, ‘ફ્લાઇંગ કોફિન’ કહેવામાં આવે છે.
અહેવાલો અનુસાર, આ વિમાનની પાઇલટ વિન્ડોની ડિઝાઇન એવી છે કે તેના કારણે પાઇલટને રનવે જોવામાં મુશ્કેલી પડે છે. આ ઉપરાંત, વિમાન વિશે ફરિયાદો કરવામાં આવી છે કે તે લેન્ડિંગ દરમિયાન ખૂબ જ ઝડપથી ઉતરે છે. આનાથી તેનું જોખમ અનેકગણું વધી જાય છે.
