૧૦૦૦ રૂપિયાનો ચેક બાઉન્સ થાય તો પણ જેલ જઈ શકાય? જાણો શું છે નવો કાયદો
આજના યુગમાં વ્યવહારોની રીતમાં ઘણો બદલાવ આવ્યો છે. હવે લગભગ દરેક પ્રકારની ચુકવણી ઓનલાઈન થાય છે. લોકો ભાગ્યે જ રોકડ વ્યવહારો કરે છે. પરંતુ ભલે ડિજિટલ યુગ છે. આજે પણ ઘણી જગ્યાએ ચેક દ્વારા ચુકવણી કરવામાં આવે છે.જ્યારે કોઈ કોઈને મોટી રકમ આપે છે. તો મોટાભાગના પ્રસંગોએ એવું જોવા મળ્યું છે કે તે ચેક આપે છે. ઘણા પ્રકારના ચેક હોય છે. જો આપણે વાત કરીએ તો, કુલ નવ પ્રકારના બેંક ચેક હોય છે. ઘણી વખત એવું જોવા મળ્યું છે કે લોકો નકલી ચેક આપે છે.
એટલા માટે તમે ચેક બાઉન્સ થવાના ઘણા કિસ્સા સાંભળ્યા હશે. કોઈ કરોડો કે લાખોનો વ્યવસાય કરે છે. અને નકલી ચેક આપે છે. પછી જ્યારે આવા ચેક બાઉન્સ થાય છે, ત્યારે તે વ્યક્તિને કડક સજા ભોગવવી પડે છે. જેમાં તેને જેલ પણ મોકલી શકાય છે.
ઘણા લોકોના મનમાં આ પ્રશ્ન હોય છે કે એક હજાર રૂપિયાનો ચેક બાઉન્સ થાય તો પણ જેલ જઈ શકાય છે. તો ચાલો તમને જણાવી દઈએ કે ચેક એક હજારનો હોય કે એક કરોડનો. ચેક બાઉન્સ થવું એ પોતે જ એક ગુનો છે.
નેગોશિયેબલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સ એક્ટ 1881 ની કલમ 138 હેઠળ, ચેક બાઉન્સ એક ગુનો છે. જો કોઈ આમાં દોષિત ઠરે છે, તો તેને બે વર્ષ સુધીની જેલ થઈ શકે છે. અથવા ચેકની રકમના બમણા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. ક્યારેક બંને સજા એકસાથે આપવામાં આવે છે. ભલે રકમ માત્ર એક હજાર રૂપિયા હોય. હવે ચેક બાઉન્સની ફરિયાદ નોંધાવવાની પ્રક્રિયા ખૂબ જ સરળ બનાવવામાં આવી છે. તમને જણાવી દઈએ કે પહેલા ચેક બાઉન્સની ફરિયાદ 1 મહિનાની અંદર કરવાની હતી. પરંતુ હવે આ સમયમર્યાદા વધારીને 3 મહિના કરવામાં આવી છે.
હવે તમે ચેક બાઉન્સની ફરિયાદ ઓનલાઈન પણ નોંધાવી શકો છો. આ ઉપરાંત, બેંકોએ 24 કલાકની અંદર બંને પક્ષોને ચેક બાઉન્સ વિશે જાણ કરવી પણ જરૂરી છે. જો કોઈ જાણી જોઈને ચેક બાઉન્સ કરે છે, તો ભારતીય દંડ સંહિતા, 2023 ની કલમ 318 (4) હેઠળ કેસ નોંધી શકાય છે.
