અમેરિકામાં ફેલાઈ રહ્યો છે માણસો અને પ્રાણીઓને અસર કરતો વાયરસ, મહામારીનો ખતરો વધ્યો

અમેરિકા H5N1 વાયરસ:  અમેરિકામાં H5N1 વાયરસના કેસ વધી રહ્યા છે. આ વાયરસને બર્ડ ફ્લૂ પણ કહેવામાં આવે છે. પક્ષીઓ અને પ્રાણીઓને ચેપ લગાડતો આ વાયરસ મનુષ્યોને પણ અસર કરી રહ્યો છે. H5N1 એ એવિયન ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસનો એક પ્રકાર છે જેને સામાન્ય રીતે બર્ડ ફ્લૂ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વાયરસ મુખ્યત્વે પક્ષીઓને અસર કરે છે પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે મનુષ્યો અને અન્ય પ્રાણીઓને પણ ચેપ લગાવી શકે છે. તાજેતરમાં, અમેરિકામાં H5N1 વાયરસના ફેલાવાના સમાચારે ચિંતા વધારી છે. ખાસ કરીને જ્યારે તે કેટલાક પશુઓ અને માણસોમાં પણ જોવા મળ્યું છે ત્યારે આવું બન્યું છે.

ચેપ ફેલાવાની શક્યતા છે

40 થી વધુ દેશોના માનવ અને પ્રાણી વાયરોલોજિસ્ટનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી સંસ્થા, ગ્લોબલ વાયરસ નેટવર્કે વિશ્વભરની સરકારોને H5N1 ફાટી નીકળવા માટે પગલાં લેવા અને તૈયારી કરવા વિનંતી કરી છે. પગલાં લેવાની હાકલ કરતા, વૈશ્વિક સંગઠને LANCET રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું કે, “યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં ડેરી ગાયો અને માણસોમાં H5N1 એવિયન ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસના ચેપના ફેલાવાને કારણે રોગચાળો ફાટી નીકળવાની શક્યતા વધી ગઈ છે. 995 થી વધુ ડેરી ગાયોના ટોળા અને ઓછામાં ઓછા 70 માણસો પ્રભાવિત થયા છે.”

આ રીતે ફેલાય છે વાયરસ

H5N1 વાયરસ ચેપગ્રસ્ત પક્ષીઓના મળ, લાળ અથવા પીંછાના સંપર્ક દ્વારા ઝડપથી ફેલાય છે. તે ચેપગ્રસ્ત માંસ ખાવાથી પણ ફેલાય છે (જો યોગ્ય રીતે રાંધવામાં ન આવે તો). અહેવાલો અનુસાર, તે હવે પશુઓમાં પણ જોવા મળી રહ્યું છે અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે માણસોમાં પણ ફેલાઈ ગયું છે. H5N1 વાયરસને એવિયન ઈન્ફલ્યુએન્ઝા અથવા બર્ડ ફ્લૂ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

આ વાયરસ સૌપ્રથમ ચીનમાં જોવા મળ્યો હતો

૧૯૯૬માં ચીનમાં હંસમાં સૌપ્રથમ ઓળખાયેલ, H5N1 એ જ્યારે વાયરસ ચિકનમાં ફેલાયો ત્યારે વૈશ્વિક ધ્યાન ખેંચ્યું. મરઘીઓ પછી, આ વાયરસ માણસોમાં પણ ફેલાયો. જોકે આ વાયરસ મનુષ્યોમાં સરળતાથી ફેલાતો નથી, પરંતુ માનવ કિસ્સાઓમાં તેનો ઊંચો મૃત્યુદર તેને ગંભીર ચિંતાનો વિષય બનાવે છે.

લક્ષણો અને નિવારણ

2025 માં, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના ઘણા રાજ્યોમાં, ખાસ કરીને ડેરી ગાયો અને કેટલાક મરઘાં ફાર્મમાં H5N1 વાયરસના કેસોની પુષ્ટિ થઈ છે. વૈજ્ઞાનિકો અને આરોગ્ય એજન્સીઓ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં તેના ફેલાવા પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યા છે. H5N1 વાયરસથી સંક્રમિત વ્યક્તિમાં ખૂબ તાવ, ખાંસી, ગળામાં દુખાવો, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, શરીરમાં દુખાવો અને ક્યારેક ન્યુમોનિયા જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે. આનાથી બચવાનો રસ્તો એ છે કે ચેપગ્રસ્ત પક્ષીઓ કે પ્રાણીઓથી દૂર રહેવું. ઈંડા અને માંસને સારી રીતે રાંધ્યા પછી જ ખાઓ. ખેતરો કે ખેતરોમાં કામ કરતા લોકોએ માસ્ક અને મોજા પહેરવા જોઈએ. જો તમને કોઈ અસામાન્ય લક્ષણો દેખાય તો તરત જ તમારા ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. સરકાર અને આરોગ્ય એજન્સીઓ દ્વારા જારી કરાયેલ માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરો.